Recensent: Vera Weterings

Pieter de Hooch in Delft. Uit de schaduw van Vermeer, onder redactie van Anita Jansen

Uitgeverij WBOOKs i.s.m. Museum Prinsenhof Delft, Zwolle 2019
ISBN 978 94 625 8327 6

Gebonden, met illustraties in kleur, notenapparaat, literatuurlijst, register en fotoverantwoording.
224 pagina’s
€ 34,95

Pieter de Hooch in Delft

Het is opmerkelijk dat er in Nederland tot aan dit najaar nog niet eerder een monografische tentoonstelling is gewijd aan het werk van de schilder Pieter de Hooch. In Museum Prinsenhof Delft is momenteel de eerste overzichtstentoonstelling in Nederland te zien van de beroemde zeventiende-eeuwse schilder. Onder de titel Pieter de Hooch in Delft. Uit de schaduw van Vermeer focust de tentoonstelling op de bloeiperiode van de kunstenaar (ca. 1655-1660) waarin Delft een hoofdrol speelt. Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde publicatie.

Voorafgaand aan de tentoonstelling is de afgelopen jaren uitgebreid onderzoek verricht. Het materiaaltechnisch onderzoek dat door restauratoren en onderzoekers van het Rijksmuseum werd uitgevoerd richtte zich op de zes schilderijen van Pieter de Hooch uit eigen collectie, daterend van circa 1650 tot 1670. Naast kunsthistorisch en materiaal-technisch onderzoek zijn ook de topografische aspecten in zijn oeuvre on de loep genomen en is archiefonderzoek uitgevoerd net als onderzoek naar de waarderingsgeschiedenis van de schilder. De resultaten van deze verschillende onderzoeken worden uitvoerig beschreven in de tentoonstellingspublicatie.

De lezer begin met een introductie in het leven en de carrière van Pieter de Hooch. Vervolgens volgt meer informatie over het vroege oeuvre van De Hooch. Hierna gaan de auteurs uitgebreider in op specifieke aspecten uit zijn werk. Zo leert de lezer dat De Hooch juist binnen het artistieke klimaat in Delft en bij Delftse tijdgenoten de inspiratie en de kennis kon vinden voor zijn unieke ontwikkeling en innovaties. De lezer maakt kennis met de veelzijdigheid van De Hooch als kunstenaar. Hij begon zijn carrière begon met het schilderen van zogenaamde ‘kortegaerdjes’ (soldaten- en herbergscènes) en ontwikkelde zich in Delft tot een schilder van binnenplaatsjes, huiselijke interieurs en incidenteel familieportretten. Geen andere Nederlandse schilder in de Gouden Eeuw wist zoveel diepte te creëren in zijn schilderijen. In zijn werken zijn vaak meerdere ruimtes achter elkaar te zien. Zijn interieurs en buitenscènes lijken perfect geconstrueerde doorzichten te zijn. Hij wordt dan ook de ‘meester van het perspectief’ genoemd.

Met de tentoonstelling en bijbehorende publicatie is De Hooch letterlijk uit de schaduw van Vermeer gehaald. Het resultaat is een prachtig overzichtswerk waarbij de lezer niet alleen kennismaakt met de persoon De Hooch, maar ook uitgebreid leert over zijn veelzijdige oeuvre. De Hooch was een echte innovator, hij introduceerde in zijn schilderijen een thema dat door niemand eerder zó is geschilderd: het dagelijkse leven op de binnenplaatsjes achter de Delftse huizen, vaak met vrouwen die bezig zijn met huishoudelijke werkzaamheden. Tot slot gaat de tentoonstellingspublicatie ook uitvoerig in op de uitkomsten van het onderzoek dat naar de schilder is gedaan. Dat maakt dat de publicatie na de tentoonstelling niet alleen tot een mooi aandenken is, maar ook een fraai naslagwerk.

Vera Weterings

De tentoonstelling Pieter de Hooch in Delft. Uit de schaduw van Vermeer is nog tot en met 16 februari 2020 te zien in Museum Prinsenhof Delft.