Playmobil is hot deze dagen. Naar aanleiding van het 40-jarig jubileum dat de plastic speelgoedmannetjes en –vrouwtjes in 2014 vierden worden er vanaf dat jubileumjaar door het hele land tentoonstellingen georganiseerd om het plastic poppetje te eren. Waren er eerder al exposities in Hoorn en Deventer gewijd aan het speelgoed, momenteel is er een tentoonstelling te zien in Museum De Koperen Knop in Hardinxveld-Giessendam. En dan zit er ook nog een grote expositie in het Limburgs Museum in het vat, deze opent op 15 oktober.

Veel mensen zijn tegenwoordig opgegroeid met het plastic speelgoed dat tijdens de oliecrisis in de jaren ’70 het levenslicht zag. Toen gaf Horst Brandstätter zijn speelgoedontwerper Hans Beck opdracht een goedkoop te produceren plastic figuurtje te ontwerpen. Saillant detail is dat dit figuurtje oorspronkelijk ook een neus had, maar die sneuvelde in het definitieve ontwerp. Waar in de beginperiode enkel een ridder, bouwvakker en indiaan beschikbaar waren, volgden al snel steeds meer variaties en personages. Al snel kwamen er natuurlijk vrouwen en kinderen bij, en vandaag de dag lijken de mogelijkheden eindeloos. Zo heeft het Playmobilconcern al piraten, Vikingen en Romeinse legionairs ontwikkeld, maar ook ontdekkingsreizigers, paleontologen en dierenartsen zijn verkrijgbaar.

Voor de echte verzamelaar worden daarbij regelmatig speciale edities uitgegeven. Voor de Nederlandse markt bijvoorbeeld het Melkmeisje, beroemd van het schilderij van Johannes Vermeer, en het tweetal kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh van Rembrandts Nachtwacht. In Duitsland, thuisbasis van het speelgoedmerk, is de verscheidenheid in historische personages nog vele malen groter. Daar kunnen playmobilversies aangeschaft worden van kunstenaar Albrecht Dürer, de Pruisische koning Frederik de Grote en de middeleeuwse hertog Hendrik de Leeuw, tijdgenoot van keizer Frederik Barbarossa. Speciaal voor het komende Lutherjaar 2017 is inmiddels ook een kleine Maarten Luther in het Playmobilschap te vinden.

Museum De Koperen Knop draagt een steentje bij aan de viering van 40 jaar Playmobil met een bescheiden maar erg leuk tentoonstelling. In de expositie zijn verschillende diorama’s opgesteld waarbij de verschillende werelden van Playmobil te bewonderen zijn. In het museum zijn onder meer een 19^e-eeuwse welgestelde familie met het herenhuis waarin zij wonen, een elfenbos met rondvarende feeën en een compleet middeleeuws dorp te bewonderen, om nog maar te zwijgen van de clash of civilizations die is nagebootst waar de Romeinen zich gereedmaken om een Oosters paleis te veroveren. Voor de liefhebber van geschiedenis, én Playmobil natuurlijk, is er genoeg te zien. Op naar de volgende 40 jaar zou ik dan ook zeggen. Zolang Playmobil zich met niet-ragegevoelige tijdloze thema’s blijft onderscheiden van vergelijkbaar speelgoed als Lego, dat momenteel drijft op sets gebaseerd op populaire films, zal het daarmee wel goedkomen.

Wouter van Dijk

De tentoonstelling Playmobil - spelen op wereldniveau is nog t/m 10 september te zien in Museum De Koperen Knop in Hardinxveld-Giessendam.

Meer lezen over Playmobil? Lees hier de recensie van het boek Playmobil. Share the smile van Dorothée Charles.