Vincent uit de doeken

IMG_7773

Hoewel Van Gogh van origine een Nederlander is – hij werd geboren in het Brabantse Zundert – werd hij tot de jaren tachtig van de twintigste eeuw in de kunstgeschiedenis bestempeld als een Franse kunstenaar. De Franse critici en auteurs schreven namelijk als eerste over Van Gogh. Toen Vincent van Gogh stierf had hij maar één schilderij verkocht. Nu is zijn kunst over de hele wereld bekend en brengt het miljoenen op. Kort na Vincents dood organiseerde zijn broer Theo een tentoonstelling van Vincents schilderijen in Parijs waarbij hij werd geholpen door de schilder Emile Bernard. Ongeveer een half jaar na Vincents dood, stierf ook Theo en liet hij zijn vrouw Jo als alleenstaande moeder van 29 jaar achter. Hoewel ze krap bij kas zat, deed ze haar best om de kunstverzameling die Theo van zijn broer Vincent had bij elkaar te houden. Het ging om 400 schilderijen en 500 tekeningen. Ook werkte ze eraan om Vincents bekendheid te vergroten, dankzij haar werd zijn werk steeds bekender.

IMG_7787In 1905 organiseerde ze in het Stedelijk Museum in Amsterdam een tentoonstelling met maar liefst 472 werken van Van Gogh. In Duitsland werd veel van zijn werk op tentoonstellingen getoond. De felle kleuren en expressieve manier van schilderen werd door Duitse kunstenaars veelal als inspiratiebron gebruikt. Dat Van Gogh een inspiratiebron was, gold niet alleen voor Duitse kunstenaars. Zijn thema’s, kleurgebruik en manier van schilderen zijn terug te vinden in menig kunstwerk. Een bijzonder voorbeeld zijn twee werken van Isaac Israels (1865-1934). Israels bewonderde het kleurgebruik van Van Gogh en was bevriend met Jo van Gogh-Bonger, die hem in de periode 1916-1920 twee werken leende om het kleurgebruik precies te bestuderen. De twee werken zijn terug te vinden op de achtergrond van twee schilderijen van Israels. Inmiddels wordt Van Goghs werk op velerlei wijzen gereproduceerd. Zo verzorgt Van Gogh zelfs een gastoptreden in een reclame voor Lego.

Maar wat is de succesfactor van zijn werk? Hoe bleef Van Gogh onder de aandacht? Niet alleen werkte Jo hard aan de promotie van Vincents werken, ook zorgde ze ervoor dat zijn brieven aan haar man Theo werden gebundeld. Van Goghs brieven zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit onze cultuurgeschiedenis. Jo droeg zorg voor de werken voor haar zoon Vincent Willem van Gogh. Na zijn dood kwamen de werken in permanente bruikleen van de Staat en uiteindelijk kregen ze een vaste plek in het Van Gogh Museum dat in 1973 werd geopend. Ook Helene Kröller-Müller droeg bij aan de faam van Van Gogh door een kunstverzameling aan te leggen die voor een groot deel bestaat uit zijn werken, tegenwoordig ondergebracht in het Kröller-Müller Museum in Nationaal Park De Hoge Veluwe.

IMG_7776

In het Noordbrabants Museum is momenteel de tentoonstelling Hoe Van Gogh beroemd werd. Van Gogh uit de doeken te zien. In deze tentoonstelling wordt niet alleen gekeken naar de geschiedenis van Van Gogh en zijn kunst, maar ook naar het heden. Welke rol speelt Van Gogh tegenwoordig? Hoe inspireert Van Gogh hedendaagse modeontwerpers, muzikanten, reclamemakers en ook 'gewone' mensen? De tentoonstelling gaat aan de hand van zo’n achttien thema’s in op verschillende zaken rondom Van Gogh, waaronder de verspreiding en waarde van zijn werk, zijn brieven en reproducties van zijn werk. Zo wordt duidelijk wat er gebeurde met het gedachtegoed rondom Van Gogh in de 125 jaar na zijn dood.

Vera Weterings

De tentoonstelling Hoe Van Gogh beroemd werd. Van Gogh uit de doeken is nog tot en met 20 december 2015 in het Noordbrabants Museum in ’s Hertogenbosch te bezoeken.

Geïnteresseerd in Van Gogh? Lees ook de recensies:

One thought on “Vincent uit de doeken

  1. Pingback:

Comments are closed.