Recensent: Wouter van Dijk

Jhero. Meesterwerken van Jheronimus Bosch inspiratie voor kunstenaars van nu, onder redactie van Elvie Casteleijn

Uitgeverij Terra, Houten 2015
ISBN: 978 90 8989 684 1

Hardcover, rijk geïllustreerd, met literatuurlijst
164 pagina’s
€15,00

Een lofzang op het werk van Jeroen Bosch

Jeroen Bosch is hot momenteel. Met veel aandacht in boeken, tentoonstellingen en de media wordt dit jaar herdacht dat de schilder van monsters en duivels 500 jaar geleden overleed. Naast de aandacht op radio, tv en in drukwerk is er ook een heus merk rond de schilder op de markt gebracht; jheronimus van Jheronimus Merchandise dat zijn ontwerpen drukt op huisraad, kantoorartikelen en nog veel meer. Samen met Studio Kluif is deze club ook verantwoordelijk voor de vormgeving van het boek van Uitgeverij Terra, dat inderdaad heel sterk doet denken aan de talloze Bosch-producten die tegenwoordig in menig museumwinkel te vinden zijn.

Het boek is in feite een grote viering van het werk van Den Bosch’ beroemdste zoon. Een hele reeks van auteurs heeft een tekstuele bijdrage geleverd, of heeft eerder geschreven werk beschikbaar gesteld, over wat volgens hen Jeroen Bosch zo bijzonder maakt, onder wie Joost Zwagerman, Henk van Os, Bas Heijne, Joris Luyendijk, Herman Pleij en vele anderen. Deze korte anekdotes worden afgewisseld met besprekingen van schilderijen van Jeroen Bosch, in prachtige afbeeldingen met veel extra in kader weergegeven details. Waar het boek vooral om draait is de inspiratiebron die Bosch nog steeds is voor hedendaagse kunstenaars. Er zijn doorheen het boek dan ook verschillende voorbeelden te vinden van kunstenaars die in hun huidige creaties schatplichtig zijn aan Bosch’ werk, zoals Joost van den Toorn, Chris Berens en natuurlijk Addy van den Krommenacker van Studio Kluif zelf, die medeverantwoordelijk is voor de werkelijk schitterende vormgeving van dit boek.

De beschrijvingen van de werken blijven summier, het gaat bij het doorlezen en vooral –kijken van dit boek om de verwondering en inspiratie die over je heen komt bij het bestuderen van de bijzondere voorstellingen van de schilder. De vormgeving van het boek is bovenal daarop gericht, met vele afzonderlijk gepositioneerde fantasiewezentjes die over de pagina’s lopen, de felle kleuren die in het boek gebruikt worden waarbij het fluorescerend roze van de pagina’s afspat, en de dominantie van de afbeeldingen ten opzichte van de hoeveelheid tekst. Toch is het een onderhoudend boekje wanneer je het met het doel van de makers in het achterhoofd ter hand neemt. De anekdotes zijn leuk om te lezen, bijvoorbeeld Bas Heijne die schrijft over Bosch als kind van zijn tijd, Jan Egas over de kopie op schaal die hij maakte van de Tuin der Lusten en het stukje van Henk van Os die het motief van het ei in het werk van Jeroen Bosch onder de loep neemt. Jeroen Krabbé vertelt over de band die hij al als jonge jongen voelde met die vreemde schilder met dezelfde naam en Joost Zwagersman schreef over zijn jeugdige overtuiging dat er in Nederland drie grote circussen bestonden: Renz, Boltoni en Bosch, te wijten aan het wijd en zijd bekende nummer van Lennaert Nijgh en Boudewijn de Groot; Het land van Maas en Waal.

Al met al is jhero een erg onderhoudend boekje, dat de buitenissige schilderkunst van Jeroen Bosch op een bijzondere manier lof toezwaait door vele mensen aan het woord te laten die door zijn kunst geïnspireerd zijn of erdoor zijn beïnvloed. Mede door de prachtige vormgeving die het boek gekregen heeft kan het boek gezien worden als geslaagde viering van de kunst van den duvelmakere, Jheronimus Bosch.

Wouter van Dijk