Recensent: Vera Weterings
De Griekse Oudheid in vijftig levens, David Stuttard
(vertaald door Henk Hardeman en Littera Scripta/Geraldine Damstra, oorspronkelijke titel A History of Ancient Greece in Fifty Lives. Oorspronkelijk gepubliceerd door Thames & Hudson Ltd in 2014)
Uitgeverij Omniboek, Utrecht 2015
ISBN 978 94 0190 5725
Paperback met flappen, illustraties in kleur en zwart-wit, kaarten, verklarende woordenlijst, tijdlijn, illustratieverantwoording en register
288 pagina’s
€27,50
De Griekse Oudheid in vijftig levens
In De Griekse Oudheid in vijftig levens heeft de Britse classicus David Stuttard ervoor gekozen om de klassieke Griekse geschiedenis aan de hand van vijftig levens te beschrijven. In zijn inleiding legt hij uit waarom hij voor deze aanpak gekozen heeft. Volgens Stuttard werd de klassieke Griekse geschiedenis immers gedomineerd door krachtige persoonlijkheden. Aangezien de manier hoe individuele Grieken hun leven leidden veel zegt over hun algemene geschiedenis en maatschappij is het een handige kapstok voor de Griekse geschiedenis. Stuttard koos ervoor om vijftig levens uit te lichten, van filosofen zoals Plato of Empedocles tot schrijvers zoals Sophocles en Herodotus en van een wetenschapper zoals Archimedes tot heerser Alexander de Grote. De Griekse Oudheid in vijftig levens laat zien hoe individuen de fundamenten legden voor de samenleving waarin latere generaties leefden.
Stuttard doceerde klassieke talen in Edinburgh, St. Andrews en York. Hij is de oprichter van de toneelgroep Actors of Dionysus, die met veel klassieke werken optreedt op Britse middelbare scholen. Stuttard is een meester in vertellingen over de Griekse Oudheid en heeft diverse boeken en toneelstukken op zijn naam staan. In het Verenigd Koninkrijk is hij vermaard om zijn toegankelijke en levendige schrijfstijl en die mag er ook zeker in de Nederlandse vertaling wezen. Je kunt merken dat verhalen vertellen voor Stuttard een tweede natuur is. De verhalen over de verschillende levens weet Stuttard op vloeiende wijze in elkaar over te laten lopen en met kaderteksten maakt hij samen met de lezer wetenswaardige uitstapjes naar allerlei interessante passages uit de geschiedenis. In zo’n zeshonderd jaar en vijftig levens weet hij de lezer te boeien en vertelt hij in één adem over de Griekse cultuur aan de hand van schilder Zeuxis en de sportgeschiedenis met behulp van Olympisch worstelaar Milo. De historische figuren zijn in chronologische volgorde geplaatst zodat je op vloeiende wijze wordt meegenomen door de verschillende perioden; van de archaïsche naar de klassieke verder door naar de hellenistische om uiteindelijk te eindigen met de Romeinse periode.
De verschillende levens zijn onderverdeeld in een zevental hoofdstukken die elk beginnen met een biografie van een historisch figuur die tijdens de behandelde periode veel invloed heeft gehad. Zo start de periode vierde eeuw voor Christus met een biografie van Xenophon, de generaal, geschiedschrijver en literair innovator. Xenophons leven was een weerspiegeling van zijn tijd.
“Opgegroeid in het door oorlog verscheurde Athene, belichaamde hij de nieuwe realiteit van de ontheemding die volgde op de ineenstorting van het rijk.” (p. 164)
De biografische schetsen worden aangevuld met prachtige illustraties in kleur en zwart-wit en nuttige kaderteksten. Zo is in het hoofdstuk van de Olympisch worstelaar Milo een beknopte geschiedenis van de Olympische Spelen opgenomen. Daarnaast wordt in de lopende tekst ook continu verwezen naar andere historische figuren dan het op dat moment uitgelichte leven. Wanneer deze figuren ook één van de vijftig beschreven personages uit het boek zijn, is dit zichtbaar doordat ze vet zijn afgedrukt. Ook zijn verschillende namen cursief weergegeven, het gaat dan om mythologische figuren of goden die Stuttard achterin het boek in zijn ‘wie is wie’ opsomt. De lijst is een handig hulpmiddel tijdens het lezen van het boek, net als de toegevoegde tijdlijn en verklarende woordenlijst.
Al met al heeft Stuttard met De Griekse Oudheid in vijftig levens een erg mooi naslagwerk over de antieke Griekse geschiedenis neergezet. Het is een mooi vormgegeven boek, toegankelijk geschreven en logisch opgebouwd waardoor het boek goed te gebruiken is om even iets in op te zoeken of om te gebruiken als introductie op de Griekse Oudheid.
Vera Weterings