De Hermitage Amsterdam viert dit jaar haar tienjarig bestaan en dat is reden voor een feest en een jubileumtentoonstelling: De schatkamer! Meesterwerken uit de Hermitage. Voor deze tentoonstelling is samen met museumdirecteur prof. Piotrovsky een selectie werken geselecteerd uit de encyclopedische collectie van de Hermitage. In de selectie bevinden zich grote kunstenaars zoals Bernini, Van Dyck, Matisse, Rembrandt, Tintoretto en Velazques, maar ook van kunst uit de prehistorie, uit het oude Egypte tot diep in China en Russische kunst.

De Schatkamer is de eerste jubileumtentoonstelling van de Hermitage Amsterdam. Het museum heeft nog meer in petto om het tienjarig jubileum te vieren. Zo opent in het najaar de tweede jubileumtentoonstelling Juwelen! waarin persoonlijke kledingstukken, sieraden en sierobjecten van edellieden, tsaren en tsarina’s als Elisabeth, Catharina de Grote en Maria Fjodorovna schitteren. In totaal zal het Amsterdamse museum samen met de Hermitage St.-Petersburg tot 2025 nog tien tentoonstellingen organiseren, steeds weer met vernieuwende verhalen en nog niet eerder in Nederland gepresenteerde objecten uit de mooiste afdelingscollecties. Tentoonstellingen om naar uit te kijken zijn onder meer Italiaanse Meesters in 2020-2021, het vervolg op de Hollandse Meesters tentoonstelling 2023–2024. En een grote tentoonstelling met topstukken van Matisse en Picasso vertelt van deze vrienden én rivalen in 2022. Daarnaast worden ook tentoonstellingen georganiseerd uit de collecties middeleeuwse kunst (2020) en islamitische kunst (2021) van de Hermitage uit Sint Petersburg.

De tentoonstelling De Schatkamer is in twee delen opgezet. In het eerste deel kun je genieten van meer dan tweehonderd meesterwerken van wereldberoemde meesters zoals Da Vinci, Bernini, Matisse, Rembrandt, Tintoretto, Velázquez en Van der Weyden. Het is een reis door 25.000 jaar kunstgeschiedenis van de vroegste prehistorie tot en met nu. De kunstwerken worden telkens in verrassende sets van twee gepresenteerd waardoor speelse combinaties ontstaan die de overeenkomsten en verschillen tonen in cultuur en tijd. “De selectie brengt diverse collecties bij elkaar en met elkaar in de dialoog,” aldus Piotrovsky tijdens de persbijeenkomst van De Schatkamer. En de combinaties zijn ook echt verrassend. Zo ontmoeten in de tentoonstelling kunstwerken uit verschillende windstreken elkaar, zoals een Russische pronkvaas met panters uit 1802 met een gouden panter in Scytisch-Siberische dierenstijl uit de late zevenede eeuw voor christus. Een ander voorbeeld is een Grieks beeldhouwwerk uit de vijfde eeuw voor Christus naast een fragment van een laat zevende-eeuws Boedhabeeld uit Oost-Turkestan. Of wat dacht je van twee vrouwelijke naakten; één van Matisse en één vermoedelijk van Leonardo Da Vinci.

In het tweede deel van de tentoonstelling kan de bezoeker snuffelen door alle afdelingen en collecties van de Hermitage St.-Petersburg. Zo kunnen bezoekers zich vergapen aan de schat van Bambora uit de zesde eeuw voor Christus. De schat werd ontdekt door de Russische arts en amateurarcheoloog Aleksandr Loekin (1882-1959) in het bos bij Bambora en omvat beeldjes, glazen kralen en twee bewerkte gouden schijfjes. De vondst is afkomstig van de cultuur van Kolchis, een land- en mijnbouwcultuur. In weer een volgende zaal kun je de prachtige zonsondergang van Caspar David Friedrich bewonderen of een zesde-eeuwse muurschildering uit Tadzjikistan. Een ander prachtexemplaar is een Romeins parfumflesje uit de eerste eeuw na Christus. Naast deze kunstvoorwerpen is er in de tentoonstelling ook aandacht voor de Academische Bibliotheek, de grootste en oudste museumbibliotheek van Rusland. Sinds 1762 worden hier boeken over kunst en kunstgeschiedenis verzameld en bestudeerd. In de tentoonstellingen zijn enkele exemplaren te zien, zoals een vijftiende-eeuws handschrift van de kroniek van het Concilie van Konstanz van Ulrich von Richental.

Al met al zorgt de selectie die in de De schatkamer te zien is ervoor dat bezoekers de komende maanden kunnen genieten van een encyclopedisch overzicht van de kunstgeschiedenis. Normaal gesproken kiest de Hermitage Amsterdam uit de grote collectie van de Hermitage in Sint Petersburg een onderwerp, periode of kunstenaar die ze in een tentoonstelling uitlichten. In het kader van tien jaar Hermitage Amsterdam is op deze manier de grootse collectie van de Hermitage in Sint Petersburg op het voetstuk gezet en wordt de diversiteit van de collectie getoond. Een keuze die ervoor zorgt dat je eenmalig in Nederland een voorproefje krijgt van de grote verscheidenheid aan objecten die in de Hermitage in Sint Petersburg te zien is en niet slechts één thema dat in een tentoonstelling wordt uitgelicht. Kortom, een prachtige tentoonstelling die op een verrassende manier kunst van verschillende eeuwen en culturen bij elkaar brengt.

Vera Weterings

De tentoonstelling De schatkamer! is tot en met 25 augustus 2019 te bezoeken in de Hermitage Amsterdam.