Als liefhebber van sieraden keek ik mijn ogen uit op de prachtige tentoonstelling in het Cromhouthuis. In dit Amsterdamse museum zijn namelijk tijdelijk zo’n 150 kostbaarheden uit de collectie van verzamelaarster Sophia Lopez Suasso-de Bruijn te bewonderen: van verfijnde horloges en met edelstenen bekleedde broches tot verfijnde snuifdozen.
Sophia Adriana de Bruijn was dochter van een Amsterdamse koopman en trouwde op 7 april 1860 met jonkheer Augustus Pieter Lopez Suasso. Augustus was een telg uit een Portugees-Joodse familie. Het echtpaar reisde veel door Europa en kochten tijdens hun reizen niet alleen bronzen beelden, munten, penningen, boeken en kleding, maar ook horloges en juwelen. Toen Augustus in 1877 overleed, zette Sophia het verzamelen voort met juwelier H. Martens, haar vaste leverancier in Amsterdam die gevestigd was op het Rokin. Zo kocht ze in 1888 voor 25.000 gulden de complete inboedel van het aan het Vondelpark gelegen Broekerhuis.
Sophia was niet alleen een fervent verzamelaarster, maar wilde ook dat haar verzameling na haar overlijden te zien zou zijn. Ze wilde dat haar eigen huis aan de Kloveniersburgwal als museum zou worden opengesteld en liet haar bezit met deze boodschap na aan de Amsterdamse gemeente. Haar huis kon echter niet als museum voldoen en de gemeente Amsterdam besloot haar collectie onder te brengen in een nieuw te bouwen museum: het Stedelijk Museum Amsterdam. Het museum kon mede dankzij haar legaat tot stand komen en toonde aanvankelijk met name de nalatenschap van Sophia. Haar collectie antiek, munten, juwelen, horloges, zilveren snuisterijen en andere curiosa waren te bewonderen in stijlkamers, waarvan de onderdelen afkomstig waren uit grachtenpanden die bij de doorbraak van de Raadhuisstraat waren gesloopt. Het museum werd de eerste jaren ook het Suasso museum genoemd.
In het museum was echter niet alleen de Suasso-collectie te bewonderen. De in 1874 opgerichte Vereeniging tot het Vormen van een Openbare Verzameling van Hedendaagsche Kunst te Amsterdam (VvHK) verhuisde bij de opening van het Stedelijk Museum in 1895 van het Rijksmuseum naar het Stedelijk. Daar toonde VVHK zijn hedendaagse Franse en Hollandse meesters. Al spoedig vulde het museum zich met zeer uiteenlopende verzamelingen, maar het is pas sinds het begin van de jaren zeventig van de vorige eeuw dat de laatste stijlkamers verdwenen en er in het museum uitsluitend moderne kunst te zien is. Inmiddels beheert het Amsterdam Museum de Suasso-collectie.
Dat Sophia een zwak had voor fantasiehorloges wordt ook meer dan duidelijk door de verschillende exemplaren in de meest fantastische vormen, waaronder dieren, bloemen, vruchten en muziekinstrumenten. Het eigenlijke horloge kwam pas tevoorschijn als op een verborgen knopje werd gedrukt. Bijna alle horloges, maar ook de andere sieraden zijn van goud, bezet met diamanten, edelstenen en email. Voor de tentoonstelling is een mooie selectie gemaakt uit de bijzonder fraaie collectie van Sophia. Zo zijn er horloges uit Zwitserland te zien, snuifdozen uit Frankrijk en gesneden cameeën uit Italië. Daarnaast is er ook aandacht voor de technieken die juweliers en horlogemakers gebruikten om dergelijke sieraden te vervaardigen.
Vera Weterings
De tentoonstelling Goud! Uit de collectie Lopez-Suasso is nog tot en met 2 april 2018 in het Cromhouthuis in Amsterdam te bekijken.