Het megarealisme van Carel Willink, de kenmerkende composities van De Stijl-schilder Bart van der Leck, de pronkstillevens van de zeventiende-eeuwse schilder Willem Kalf, het kleurgebruik van Karel Appel, de licht-donker contrasten van Rembrandt en de lichtdruppels van Vermeer, het zijn allemaal zaken die terugkomen in het werk van de Nederlandse mega-realistische kunstenaar Tjalf Sparnaay. Geïnspireerd door werken en stijlen van bekende schilders maakt Sparnaay zijn eigentijdse voorstellingen.

Zo bewonderde hij de fluwelen huid van Portret van Wilma van Carel Willink en maakte zelf De Handen om de menselijke huid vast te leggen. Ook zag Sparnaay een prachtige beeldrijm in De Handen en Portret van Wilma: de rooie nagels tegenover de rode mond, de zeepbellen tegenover de krullen, de boven in beeld komende lange straal kraanwater tegenover Wilma’s sjaal die eveneens gedraaid uit beeld verdwijnt.

In Vaatwasser zijn overeenkomsten te ontdekken met Compositie 1918, no. 5 van De Stijl-schilder Bart van der Leck. Denk hierbij aan de kleurcompositie met de drie primaire kleuren rood, blauw en geel, maar ook aan de diepte op het platte vlak. Sparnaay heeft de voorliefde voor de eenvoud en het essentiezoekend karakter van De Stijl in de Vaatwasser vertaald in een eigentijds beeld dat iedereen kent..

Waar de stillevens van zeventiende-eeuwse meesters met name fruit, brood en vis tonen, maakt Sparnaay zijn eigentijdse stillevens met een broodje gezond, bakje patat en cheeseburger. Opvallend aan het werk van Sparnaay is ook dat zijn Nederlandse herkomst duidelijk naar voren komt in de objecten die hij in beeld brengt. Zo schildert Sparnaay typisch Nederlandse onderwerpen zoals een boterham met oude kaas of hagelslag, een moorkop, kroket uit de muur, gekookte aardappelen met draadjesvlees, krentenbollen en een vaas met tulpen.

 

 

Sparnaay startte met zijn megarealistische werken nadat hij in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw kennismaakte met het fotorealisme in Amerika. Sparnaay fotografeerde zijn onderwerpen en schilderde hierna de uitvergrote foto zo natuurgetrouw mogelijk na. De werken van Sparnaay tonen dan ook opgeblazen hamburgers, ketchupflessen, broodjes gezond, etc. Naast het documenteren van de werkelijkheid, intensiveert Sparnaay deze ook door alledaagse objecten op te blazen tot een enorm formaat. Zo heeft zijn nieuwste werk Foodscape maar liefst afmetingen van 120 x 300 centimeter. Sparnaay over zijn werk:

Mijn schilderijen zijn bedoeld om de kijker in staat te stellen de realiteit opnieuw te ervaren, opnieuw de essentie te laten ontdekken van het voorwerp dat zo alledaags is geworden. Ik wil het terugbrengen tot het DNA van de universele structuur, in al zijn schoonheid. Ik noem het ‘het schone van het gewone’.

Vera Weterings

De tentoonstelling Closer. Het megarealisme van Tjalf Sparnaay is nog tot en met 6 april te zien in Museum De Fundatie in Zwolle.