Veel steden eisen de status van ‘oudste stad van Nederland’ op. Maar welke stad is dit nu eigenlijk echt? Dit hangt sterk af van de definitie die je gebruikt. Wordt onder een stad een plaats verstaan die ononderbroken bewoond is geweest of is het de locatie waar in het verleden voor het eerst een stedelijk karakter was en stadsrechten waren toegekend?
Zowel Maastricht, Nijmegen als Voorburg kunnen vanuit de Romeinse Oudheid de ‘oudste stad van Nederland’ worden genoemd. Om te beginnen met Maastricht: deze stad had rond 500 voor Christus zijn eerste Keltische nederzetting en kende vanaf ongeveer 70 na Christus de eerste Romeinse aanwezigheid, maar heeft nooit Romeinse stadsrechten ontvangen. Pas in 1204 ontving de stad Middeleeuwse stadsrechten.
De stad Nijmegen had zijn eerste, Bataafse, nederzetting een stuk later dan Maastricht: in 19 voor Christus, tegelijkertijd met de Romeinse aanwezigheid. Deze stad ontving in tegenstelling tot Maastricht wel Romeinse stadsrechten. De stad kreeg deze in 98 na Christus en vervolgens in 1230 ook Middeleeuwse stadsrechten.
Tot slot Voorburg, deze stad kende zijn eerste nederzetting rond 2700 voor Christus. De eerste Romeinse aanwezigheid vond vanaf 47 na Christus plaats, waarna de stad in 121 Romeinse stadsrechten kreeg.
Hieruit valt op te maken dat Nijmegen de oudste stad genoemd kan worden wanneer je uitgaat van het Romeins stadsrecht als oudste definitie voor het zijn van een stad. Stoelend op wetenschappelijk onderzoek heeft Nijmegen zich ook in 2005 tot oudste stad van Nederland uitgeroepen. Alhoewel Maastricht eerder bewoond werd, kreeg Nijmegen eerder het Romeins stadsrecht en mag het daarom de titel ‘oudste stad van Nederland’ dragen.
Vera Weterings