Rembrandt van de Veluwe

Het Noord-Veluws Museum organiseert een overzichtstentoonstelling rondom het werk van de kunstenaar Arthur Briët (1867-1939). De tentoonstelling heet ‘Rembrandt van de Veluwe’. Briët dankt zijn bijnaam ‘Rembrandt van de Veluwe’ aan het feit dat hij net als zijn wereldberoemde voorganger met een sterk licht-donker contrast in zijn schilderijen werkt. Die speciale techniek is een belangrijk kenmerk van de stijl van Rembrandt, ‘clair-obscur’ genoemd, die weer geïnspireerd was door de bekende Italiaanse schilder Caravaggio. Ook in de hantering van zijn penselen is te zien dat hij veel had geleerd van Rembrandt. Briët combineert net zoals de grote meester zowel een naturalistische en impressionistische penseelstreek.

Briët werd bekend door zijn boerenbinnenhuizen, maar schilderde behalve intieme interieurstukken ook sfeervolle landschappen en magistrale portretten. In een brief aan Willem Witsen noemde Briët zichzelf een ‘poppetjesknutselaar’. Hij schilderde vaak figuren vanuit een volstrekt onverwacht standpunt waardoor het leek of hij alle vormen beheerste. Beweging, houding, of het nu van mensen of dieren was; het klopte altijd.

Arthur Briët werd op Java geboren, maar volgde zijn opleiding aan de Koninklijk Academie in Antwerpen. Hier was hij studiegenoot van Vincent van Gogh. Na zijn studie vertrok hij naar Parijs om zich verder te ontwikkelen. Hier maakte hij een bijzonder werk van de Sacré-Coeur in aanbouw. in 1890 vertrok hij naar Napels en Capri met een Koninklijke subsidie. Op zijn Grand Tour deed hij ook Rome, Venetië en Florence aan. Uiteindelijk keerde hij terug naar Nederland. Hij ontdekt Nunspeet op een trektocht vanuit Laren. Vanaf 1893 is hij inwoner van Nunspeet, het kunstenaarsdorp dat zeer in trek was omdat de schilderachtige onderwerpen zich hier in ruime mate aandienden. Hij verblijft afwisselend op het Noord-Brabantse platteland, in Laren en in Nunspeet, waar hij zich ontwikkelt tot een gerenommeerd schilder van verstilde boereninterieurs.

Briët woont tot zijn overlijden in 1939 in Nunspeet. Wel reist hij in 1921 terug naar zijn geboorteland en bracht er het tropische buitenleven in beeld. Na een half jaar had hij voldoende materiaal voor een tentoonstelling in de Kunstkring in Batavia. Hier werden met name zijn pasteltekeningen goed gerecenseerd: “Hij bereik hierin meer dana in zijn schilderijen, omdat hij zijn scherpzinnige teekentalent kan laten domineeren.” (Bataviaasch nieuwsblad 21-04-1921)

In Nunspeet woonde hij aan de rand van de Zoom. Daar staan de kleine armoedige huisjes van de dagloners, die het onderwerp vormen van zijn schilderijen. Om zelf de regie te houden over de opstelling voor een schilderij richt Briët een ‘schildershut’ op in zijn tuin, een replica van een zo’n boerenvertrek. Later koopt hij zo’n huisje en verplaatst het naar zijn tuin. Zo heeft hij dit huisje altijd als inspiratiebron voor de boerenbinnenhuizen, waarmee hij bekend geworden is. Briët exposeert zijn werk in binnen- en buitenland en verkoopt schilderijen in zowel Sint Petersburg als Parijs. In Nederland is werk van Briët te vinden in het Gemeentemuseum Den Haag, het Centraal Museum te Utrecht, het Drents Museum te Assen, het Singer Laren, het Noord-Veluws Museum en diverse andere musea. Hoewel Briët werkte in de traditie van de Haagse School wilde hij zich niet binden aan één richting. Met name zijn portretten zijn naturalistisch geschilderd. In de tentoonstelling is een prachtige selectie kunstwerken van Arthur Briët te zien uit een tiental museumcollecties en ruim dertig privécollecties.

Vera Weterings

De tentoonstelling Arthur Briët - Rembrandt van de Veluwe is nog tot en met 29 september 2019 te bezoeken in het Noord-Veluws Museum in Nunspeet.