Tijdelijke schatkamer van het zuiden

IMG_0127
Schatten van Heerlen, Thermenmuseum.

Het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) is tijdelijk gesloten geweest vanwege een verbouwing. De objecten van het museum waren in die periode echter niet allemaal veilig opgeborgen in het depot. Ook werden er verschillende tentoonstellingen in het land georganiseerd om de topstukken van het museum te tonen. In Leeuwarden was in het Fries Museum de tentoonstelling Middeleeuws Goud te zien, Limburg werd omgetoverd tot schatkamer van het zuiden met de tentoonstelling Schatten van Heerlen in het Thermenmuseum in Heerlen en in Venlo werd de afdeling Van Neanderthaler tot stedeling tijdelijk uitgebreid met 36 voorwerpen afkomstig uit de collectie van het RMO.

In de expositie in Heerlen staan 57 voorwerpen centraal die momenteel deel uitmaken van de collectie van het RMO en allemaal gevonden zijn in Heerlen. Dat Heerlen vroeger een Romeinse stad was, werd voor het eerst vastgesteld door archeoloog, archivaris en priester Jos Habets. Hij stelde dat Cariovallum Heerlen was en heeft het tracé van de Romeinse weg de Via Belgica tussen Maastricht, Heerlen en Rimburg gereconstrueerd.

De ontdekking van Romeinse vondsten in Heerlen en omgeving is te danken aan de bloeiende mijnbouw in Heerlen. De bouwactiviteiten groeiden dankzij de mijnbouw en hierdoor werden veel Romeinse vondsten gedaan. Omdat Romeins Heerlen op het kruispunt van twee hoofdwegen lag, waren er vier grafvelden. In 1920 werden tijdens opgravingen op één van de grafvelden vier askisten gevonden met vele bijzondere bijgiften. De grote askisten en de bijgiften werden aangekocht door het RMO. Het ging onder andere om een gouden halsketting, een mesheft van barnsteen in de vorm van een haas, twee glazen flesjes in de vorm van een druiventros en twee barnstenen Erosbeeldjes, waarvan er één in Heerlen en één in Venlo te bewonderen is.

IMG_0138
Grafgiften dame van Simpelveld.

Niet alle vondsten uit Heerlen bevinden zich namelijk in de tentoonstelling in Heerlen, ook in Venlo zijn verschillende topstukken afkomstig uit Heerlen te bewonderen. Zo is ook in Venlo een gouden halsketting te zien en zijn daarna andere vondsten uit Zuid-Limburg te zien, waarbij het hoogtepunt wel de grafgiften van de dame van Simpelveld zijn. De stenen  sarcofaag met de stoffelijke resten van deze dame werd in 1930 op het erf van mijnheer Wierts aan de Stampstraat in Simpelveld gevonden. Bijzonder aan de sarcofaag was dat de grafgiften nog aanwezig waren en onder andere bestonden uit gouden sieraden, dit soort sieraden uit de Romeinse tijd wordt zelden gevonden op Nederlandse bodem.

IMG_0140
Van Neanderthaler tot Stedeling, Museum Venlo.

In de tentoonstellingen in Heerlen en Venlo zijn topstukken uit het RMO tijdelijk teruggekeerd naar hun vindplaats. Na afloop van de tentoonstellingen zullen ze weer terugkeren naar het RMO in Leiden en gedeeltelijk worden opgenomen in de vaste opstelling en de tijdelijke tentoonstelling Mens & Maas.

Vera Weterings

De tentoonstelling Topstukken van het Rijksmuseum van Oudheden is nog tot en met 3 januari 2016 te zien in het Limburgs Museum in Venlo. De tentoonstelling Schatten van Heerlen is eveneens tot en met 3 januari 2016 te zien in het Thermenmuseum in Heerlen. Daarna gaan de objecten terug naar het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden dat inmiddels weer heropend is.

Meer informatie over de tentoonstelling Mens & Maas is te lezen in de blog De Maas als archeologische schatkamer.