Als één van de grootste waterwegen van ons land heeft de Maas altijd een grote rol gespeeld in het leven van de bevolking van dit deltagebied. Ze ontspringt in Noord-Frankrijk en passeert op de 239 kilometer door Nederland, van de 925 kilometer in totaal, 26 bruggen. Als een typische regenrivier trad de rivier in de loop van de geschiedenis regelmatig buiten haar oevers, hierdoor bleef het omliggende gebied vruchtbaar maar dit zorgde ook voor wateroverlast voor de nabije bewoners.
In het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden is momenteel een kleine tentoonstelling te zien over de Maas, getiteld Maas & mens, en de rol die zij speelde in het leven van de bewoners van haar oevers gedurende de afgelopen 300.000 jaar. Door middel van prachtige archeologische vondsten die in de loop der jaren uit de rivier zijn opgediept, maakt de bezoeker kennis met de vele verschillende manieren waarop de Maas een rol speelde in het leven van de mensen die woonden in haar buurt.
In een aantal vitrines worden verscheidene voorwerpen uit verschillende tijdperken uit de geschiedenis tentoongesteld. De rol van de Maas als heilige plaats in de prehistorie komt aan bod, met vondsten van bronzen vaatwerk die waarschijnlijk bewust aan de rivier zijn toevertrouwd om de goden gunstig te stemmen. Bekend is dat de Kelten vaak dergelijke natuurlijke plaatsen uitkozen om hun religieuze rituelen uit te voeren. Niet voor niets stamt de benaming ‘Maas’ waarschijnlijk af van het Keltische ‘Mosa’.
Waar de expositie toont hoe de Romeinen de Maas handig als verkeersader wisten te gebruiken, ligt de nadruk voor de middeleeuwen in de tentoonstelling op het water als vijand. De Sint-Elisabethsvloed van 1421 is het beruchte voorbeeld, waarbij een groot deel van het Eiland van Dordrecht voorgoed in de golven verdween. De Biesbosch kwam ervoor in de plaats. Bij opgravingen buiten de vroegere stadsgrenzen worden nog steeds complete dorpen gevonden die tijdens die grote overstroming verdronken zijn. Van Kruiskerke, één van deze dorpen, zijn in de tentoonstelling vondsten te bezichtigen.
Met de recente heropening van de afdeling Klassieke Wereld van het RMO is het zeker de moeite om ook deze bescheiden tentoonstelling over de Maas even langs te lopen. De Maas heeft u een hoop te vertellen over onze geschiedenis.
Wouter van Dijk
De tentoonstelling Maas & mens is vanaf vandaag tot eind 2016 te zien in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden
Pingback:
Tijdelijke schatkamer van het zuiden |