Recensent: Vera Weterings
Weer en wind. 100 gedichten en 100 gezichten, samengesteld door Boudewijn Bakker, Helmi Goudswaard en Nicolaas Matsier
Uitgeverij Thoth i.s.m. Singer Laren, Bussum 2019
ISBN 978 90 6868 798 9
Paperback met flappen, illustraties in kleur
240 pagina’s
€ 19,95
Weer en wind
Singer Laren organiseerde afgelopen najaar de tentoonstelling Weer en wind – Avercamp tot Willink. In deze tentoonstelling zijn op de wand fragmenten van gedichten te lezen. Daarnaast is in de audiotour, ingesproken door acteur en regisseur Edwin de Vries, een aantal gedichten te beluisteren. Bij de tentoonstelling verschijnt de publicatie Weer en wind - 100 gedichten en 100 gezichten.
Deze publicatie is samengesteld door Nicolaas Matsier, Helmi Goudswaard en Boudewijn Bakker. Het drietal werkte al eerder samen aan een soortgelijk werk toen het Haags Historisch Museum een tentoonstelling met gedichten samenstelde over duingezichten en poëzie. Auteur Nicolaas Matsier (1945) vestigde zijn reputatie met de verhalenbundels Oud-Zuid (1976), Onbepaald vertraagd (1979) en de novelle De eeuwige stad (1982). De selectie van honderd gedichten en kunstwerken die in het werk bij elkaar zijn gebracht wordt ingeleid door een essay over schilders en dichters die het weer hebben gebruikt als inspiratiebron. Waarbij de poëzie met name bij slecht weer overstroomt. De Nederlandstalige dichter staat en stond buiten huiverend bloot aan de elementen of brengt juist een ode aan wat er uit de hemel neerdaalt. Hetzelfde geldt voor de schilder- en tekenkunst. In de kunst kan het behoorlijk vriezen en flink stormen. De oplettende kijker valt ook op dat sommige weertypen nauw verbonden zijn met bepaalde perioden, kunstenaarsgroepen of bewegingen. Neem bijvoorbeeld George Hendrik Breitner en Isaac Israels die storm en regen in beweeglijke en forst geborstelde stadsgezichten gebruikten, terwijl Schelfhout liever gemoedelijke winters schilderde.
Na dit essay volgt de zorgvuldig gekozen selectie aan gedichten en kunstwerken. De schilderijen en tekeningen die bij de gedichten zijn geplaatst sluiten bijzonder goed op elkaar aan. Daarbij is de poëzie en kunst niet chronologisch gepresenteerd, maar in een aantal rubrieken onderverdeeld. Dit zijn naast de seizoenen thema’s als ‘weer en wind’, ‘binnen en buiten’ en ‘geen weer’. Hoewel de afgebeelde schilderijen of tekeningen soms enkele decennia tot eeuwen kunnen verschillen van het daarnaast geplaatste gedicht is dit niet storend. De samenstellers hebben zorgvuldig goed bij elkaar passende beelden en teksten bij elkaar geplaatst. De kunstwerken die getoond worden zijn van grote kunstenaars zoals Pieter Bruegel, Isaac Israels en Dick Bruna. De gedichten zijn onder andere afkomstig van bekende namen zoals P.C. Boutens, Remco Campert en Menno Wigman.. Naast de bekendere schilderijen, tekeningen en dichtwerken, passeren ook minder bekende, maar zeer fraaie kunstwerken en gedichten de revue.
Dit alles bij elkaar maakt Weer en wind een heerlijk boek om op een rustige zondagmiddag doorheen te bladeren en te genieten van de prachtige schilderijen en tekeningen die in het boek te zien zijn, en de selectie gedichten in je op te nemen. Weer en wind biedt een rijkelijk geïllustreerde aanvulling in boekvorm op de werken die in Singer Laren in de gelijknamige tentoonstelling te bewonderen zijn en de daar op de wanden te lezen fragmenten van gedichten. Met het aanschaffen van het boek kan de tentoonstelling – ook nu deze niet meer te zien is – als het ware worden meegenomen naar huis en al bladerend telkens opnieuw beleefd worden.
Vera Weterings
De tentoonstelling Weer en wind – Avercamp tot Willink was tot en met 5 januari 2020 te zien in Singer Laren.