Augustus op het spoor

IMG_7149

De Romeinen waren een vernuftig volkje met hun technieken en uitvindingen op het gebied van wegen. Hoewel de bewoners van de Lage Landen al in de eerste eeuw voor Christus handelscontacten onderhielden met de Romeinen hadden zij nog geen direct contact gehad met dit volk. Omstreeks het jaar 19 voor Christus kwam hier verandering in. De oorspronkelijk Keltische handelsroute tussen Boulogne en Keulen werd door Romeinse soldaten heraangelegd en veranderde in een Romeinse hoofdweg. Deze 400 kilometer lange weg wordt tegenwoordig de Via Belgica genoemd. Langs de route ontstonden handelsplaatsen, nederzettingen voor legioenen en religieuze centra. De weg zorgde in de eerste eeuwen van onze jaartelling voor een bloeiende economische en culturele ontwikkeling in onder meer het Limburgse heuvelland.

Inmiddels ligt de Via Belgica al vele eeuwen meters diep onder de grond. De tand des tijds ten spijt is de Via Belgica niet in de vergetelheid geraakt. Sterker nog, de provincie Limburg en de zes gemeenten die tegenwoordig langs de weg liggen hebben een ambitieus plan ter hand genomen om de weg weer beleefbaar en zichtbaar te maken. De Via Belgica is hiermee een speerpunt voor toekomstige ontwikkelingen op het gebied van erfgoededucatie, toerisme, ruimtelijke ordening en landschapsontwikkeling. De website www.viabelgicadigitalis.nl toont archeologische vondsten in het huidige landschap. Ook is de eeuwenoude route zichtbaar gemaakt via een moderne routeplanner via de website www.omnesviae.org.

IMG_7164Vier steden uit de euregio die hun oorsprong vinden bij de aanleg van de Via Belgica hebben sinds 2012 de handen ineen gelsagen in de Vicus-onderzoeksgroep: Aken, Heerlen, Maastricht en Jülich. Vicus is latijn voor kleine Romeinse stad. Deze zogenaamde Vicus-werkgroep heeft tot doel grensoverschrijdend aan informatie-uitwisseling en gemeenschappelijk onderzoek te doen en tentoonstellingen op te zetten. Hierbij staat de gezamenlijke Romeinse oorsprong van de vier steden centraal.

 

Bovenstuk van een beneficciarius-standaard. Datering 2e/3e eeuw na Christus, vindpaats Heerlen
Bovenstuk van een beneficiarius-standaard. Datering 2e/3e eeuw na Christus, vindpaats Heerlen

Een voorbeeld van een tentoonstelling is de expositie Augustus op het spoor. Op zoek naar de roots van de Euregio die eerder te zien was in het Thermenmuseum in Heerlen en nu bezocht kan worden in het Centre Céramique in Maastricht. De tentoonstelling Augustus op het spoor gaat in op de vraag of de vier vici hun ontstaan te danken hebben aan de keizer.  De Romeinse keizer Augustus(63 v. Chr. 14 na Chr.) wist na de burgeroorlogen die volgden op de moord op Caesar aan de macht te komen. Hij werd uiteindelijk alleenheerser én keizer. Tijdens zijn heerschappij zijn vermoedelijk de vici Maastricht, Heerlen, Aken en Jülich ontstaan. In de tentoonstelling is veel aandacht voor Augustus en de geschiedenis van de vier genoemde steden. Ook worden de archeologische methoden getoond die zijn gebruikt om te onderzoeken hoe oud deze steden zijn, zoals de numismatiek, stratigrafie en dendrochronologie.

IMG_7169Langs de Via Belgica zijn bij de vier vici met name keramiek, munten en fibulae gevonden, deze voorwerpen zijn dan ook te zien in de tentoonstelling. Daarnaast worden verschillende reconstructies en foto’s van opgravingen getoond die de Romeinse heerweg blootleggen. Een bijzonder goed voorbeeld is te zien in de kelder van het huidige Hotel Derlon aan de Plankstraat 23 in Maastricht. Hier werd in 1983 tijdens opgravingen het oudste straatje uit Nederland blootgelegd: het is een keienweggetje dat dateert  van vóór 25 na Christus. De opgraving is nog steeds in de kelder van hotel Derlon te bewonderen, zo kun je dineren naast de Romeinse heerweg waar in de Augusteïsche periode legioensoldaten overheen marcheerden.

Vera Weterings

IMG_7155De tentoonstelling Augustus op het spoor is tot en met 10 januari 2016 in Centre Céramique in Maastricht te bezoeken.

Verder lezen: