Recensent: Vera Weterings
Augustus. Van revolutionair tot keizer van Rome, Adrian Goldsworthy
(Oorspronkelijke gepubliceerd door Weidenfeld & Nicolson, onderdeel van de Orion Publishing Group, onder de titel: Augustus. From Revolutionary to Emperor in 2014)
ISBN 978 94 019 0686 9
Uitgeverij Omniboek, Utrecht 2016
Paperback, met illustraties in kleur, kaarten, appendices, verklarende woordenlijst, lijst van belangrijke personages, stambomen, bibliografie, afkortingen in de noten, notenapparaat en register.
672 pagina's
€ 34,99
Augustus
Het boek Augustus. Van revolutionair tot keizer van Rome van de bekende auteur Adrian Goldsworthy verscheen oorspronkelijk in 2014 onder de titel Augustus: First Emperor of Rome. Sinds kort is de Nederlandse vertaling bij Uitgeverij Omniboek verkrijgbaar. Adrian Goldsworthy (1969) studeerde aan St. John’s College, Oxford, en specialiseerde zich in de Romeinse geschiedenis. Hij werkte aan verschillende universiteiten en gebruikte zijn dissertatie als basis voor zijn eerste boek: The Roman Army at War 100 BC – AD 200 (1996). Hierna publiceerde hij diverse boeken over het Romeinse Rijk, waaronder Caesar, Life of a Colossus (2006) en Antony and Cleopatra (2010). Binnenkort verschijnt zijn nieuwe publicatie Pax Romana, hierover is meer te lezen in dit interview met Adrian Goldsworthy.
Hoewel de wel belezen classicus wellicht in eerste instantie bij het zien van Augustus denkt dat dit de zoveelste biografie is van de eerste keizer van Rome, is het boek daadwerkelijk onderscheidend ten opzichte van eerder verschenen biografieën van bijvoorbeeld John Williams en Anthony Everitt. Met name in vergelijking met het boek van Everitt weet Goldsworthy een vrij complete levensbeschrijving van Augustus neer te zetten. In het boek van Everitt wordt de nadruk gelegd op de periode tot Augustus’ dertigste en vervolgens op de periode waarin hij als oude man nadenkt over zijn opvolging. De tijd hier tussenin wordt heel summier besproken. Goldsworthy kiest er in zijn biografie voor om een vrij compleet en chronologisch beeld van het leven van Augustus te schetsen. Goldsworthy probeert de lezer op deze manier Augustus beter te laten leren kennen en zorgt ervoor dat de lezer bepaalde gebeurtenissen in Augustus’ leven ook beter in perspectief kan zetten. Hoewel Goldsworthy geen periodes uit Augustus’ leven overslaat zoals Everitt, biedt de biografie alsnog geen complete levensbeschrijving. Goldsworthy pretendeert dit ook niet, sterker nog in zijn inleiding geeft hij zelfs aan dat het boek twee tot drie keer zo dik had kunnen worden. Hoewel de biografie dus niet alle informatie over Augustus geeft die er bekend is, weet Goldsworthy toch een zeer evenwichtig beeld van Augustus te creëren waarbij hij soepel de verschillende facetten van diens leven chronologisch behandelt, van zijn militaire daden tot zijn politieke agenda en van zijn liefde voor de poëzie tot zijn huwelijk met Livia.
In de biografie over Augustus heeft Goldsworthy gekozen voor een chronologische opbouw. Aangezien keizer Augustus gedurende zijn leven nogal eens van naam veranderde heeft Goldsworthy ervoor gekozen het boek onder te verdelen in vijf delen die elk gekoppeld zijn aan een periode waarin Augustus een andere naam gebruikte. In de afzonderlijke delen wordt wanneer het over Augustus gaat de naam gebruikt die in die periode gebruikelijk was:
- Gaius Octavius (Thurinus): 63-44 voor Christus
- Gaius Julius Caesar (Octavianus): 44-38 voor Christus
- Imperator Caesar, divi filius: 38-27 voor Christus
- Imperator Caesar Augustus, divi filius: 27-2 voor Christus
- imperator Caesar Augustus, divi filius, pater patriae: 2 voor Christus - 14 na Christus
Zoals gezegd zorgt de chronologische opbouw ervoor dat de lezer zich beter in kan leven in de persoon van Augustus en ook bepaalde gebeurtenissen of politieke keuzes in het leven van Augustus beter kan begrijpen. Daarbij zet Goldsworthy op deze manier het gangbare vertekende beeld dat Augustus schijnt op te roepen recht, namelijk dat van een geniale keizer die zijn carrière zorgvuldig uitstippelde. In zijn beginjaren had Augustus enorm veel geloof in zichzelf en zocht hij op onverschrokken en moordlustige wijze zijn weg naar de macht. Daarnaast maakte hij ook veel fouten, maar had hij een goed gevoel voor politiek en leerde hij van zijn fouten. Doordat de verschillende periodes van zijn leven allemaal uitgebreid worden behandeld krijgt de lezer een juister beeld van de manier waarop Augustus zich als persoon in de loop van zijn leven ontwikkelde.
Doordat het boek zo uitgebreid ingaat op het leven van de eerste Romeinse keizer zal het voor vele classici en oudhistorici een aangenaam overzichtswerk en ook een verademing zijn om te zien dat net als menig oudhistoricus ook Goldsworthy te kampen heeft met de standaard problematiek rondom het gebrek aan bronnen in de Oudheid. Voor het reconstrueren van het levensverhaal van Augustus is het immers met name erg jammer dat zijn autobiografie niet is overgeleverd en ook zijn correspondentie met Cicero de tand des tijds niet heeft overleefd. Door dit gebrek aan bronnen is het noodzakelijk om gebruik te maken van overige bronnen zoals Suetonius, Dio en Tacitus. Toch blijven er grote gaten in de levensgeschiedenis van Augustus achter. Waar biografen zich vanwege hun kennis over en inlevingsvermogen in de hoofdpersoon nogal eens wagen aan what if history, probeert Goldsworthy dit zo veel mogelijk te vermijden. De enkele keer dat hij zich waagt aan een uitspraak over een onderwerp dat niet wetenschappelijk bewezen is, geeft hij duidelijk aan dat het om een aanname gaat en waarop hij deze aanname baseert.
De biografie toont niet alleen de uitgebreide kennis die Goldsworthy heeft over keizer Augustus, maar ook dat hij een vlotte pen heeft. Hoewel de biografie een kloek boek is, is het zeer toegankelijk geschreven waardoor je het als lezer niet gemakkelijk weglegt. Dit maakt het boek zowel interessant voor degene die zich middels dit boek wil laten informeren over deze legendarische keizer als voor de geschiedenisliefhebber die al wat meer van het onderwerp af weet. Zo is het boek uitermate geschikt om af en toe iets in op te zoeken of wat na te lezen over specifieke personages of perioden. Kortom, een uitermate geslaagde biografie waarin Goldsworthy het meest volledige beeld van keizer Augustus tot nog toe heeft weten te schetsen.
Vera Weterings
Meer lezen over Adrian Goldsworthy? Hereditas Nexus had de eer hem te interviewen ter gelegenheid van de Nederlandse uitgave van Augustus. Lees het eerste en tweede deel van het interview op onze site!
Pingback:
Leesvoer voor de Romeinenweek |
Pingback:
Pax Romana |