Blog

snellius
Kwadrant van Snellius. Collectie Rijksmuseum Boerhaave

Willem Janszoon Blaeu, vooral bekend als cartograaf, vervaardigt naast kaarten en aard- en hemelglobes ook wiskundige instrumenten, zoals dit kwadrant uit 1620. Een kwadrant is een hoekmeetinstrument waarmee je de posities van planeten en sterren kunt vaststellen door hun onderlinge hoeken te bepalen. De Nederlandse wis- en natuurkundige Willebrord Snellius gebruikt het kwadrant voor landmeetkundige waarnemingen om de omtrek van de aarde te berekenen.

...continue reading

Delana | Collectie Merkelbach
Delana 1936, Collectie Merkelbach | Stadsarchief Amsterdam

Vandaag de dag heeft bijna iedereen een mobiel, tablet of camera met de mogelijkheid altijd en overal foto’s te schieten. Vroeger was het maken van foto’s een uitzonderlijke gebeurtenis, dit gebeurde op chique feestjes of voor een familieportret. Wat echter niet veranderd is, is het bewerken van foto’s. Tegenwoordig is Photoshoppen een werkwoord geworden, vroeger had je daar het woord retoucheren voor; photoshop avant-la-lettre.

...continue reading

De komst van kunstlicht doorbrak het natuurlijke, door zonlicht bepaalde dag- en nachtritme van ons dagelijks bestaan. Dankzij het felle licht van koolbooglampen was werken voor zonsopkomst of na het vallen van de avond mogelijk. Het warme licht van de gloeilamp nodigde uit tot langer opblijven. Elektrische lampen ondervonden tot aan de Eerste Wereldoorlog nog geduchte concurrentie van gasverlichting.

...continue reading

In de Romeinse tijd werden huizen verlicht met olielampjes. Deze werden in massa geproduceerd met behulp van mallen. Soms waren ze van brons gemaakt, maar meestal van aardewerk. Ook in het Nederlandse gebied werden olielampjes vervaardigd. Op het landgoed De Holdeurn in Berg en Dal bij Nijmegen is zo’n Romeins productiecentrum opgegraven samen met olielampjes en mallen voor de lampjes. De lampen waren meestal versierd met afbeeldingen uit de mythologie en konden verschillende vormen hebben. Zo is in het productiecentrum de Holdeurn een mal gevonden voor een lampje in de vorm van een paar geschoeide voeten. Toch is het gebruik van olielampjes in onze contreien nooit algemeen gangbaar geworden. Voor de inheemse bevolking gold net als vóór de komst van de Romeinen dat een invallende duisternis het einde van de dagelijkse bezigheden betekende. Alleen in stedelijke nederzettingen, villacomplexen en militaire forten werd verlichting zoals olielampjes en kaarsen gebruikt. Dat had er ongetwijfeld ook mee te maken met het feit dat olijfolie een duur importproduct was. Wil jij je huis toch als een echte Romein als de avond valt kunnen verlichten? Leer dan op de website van Museumpark Orientalis hoe je een olielampje kunt maken.

...continue reading