Tot de Romeinse tijd was glas alleen voor de allerrijksten, maar toen in de loop van de eerste eeuw na Christus eenvoudig het glasblazen werd uitgevonden kon ook gebruiksglas vervaardigd worden en werd het door iedereen gebruikt. Glas was niet meer weg te denken uit het leven van een Romein. In vrijwel alle delen van het Romeinse Rijk bevonden zich glaswerkplaatsen. Glas uit de oudheid is fascinerend vanwege de kwetsbaarheid ervan. Glasmakers uit de oudheid waren uitzonderlijk bedreven in het maken van de fraaiste vormen en kleuren. De tentoonstelling Glas in het Rijksmuseum van Oudheden getuigt van hun vakmanschap. De voorwerpen hebben soms ongelooflijk dunne wanden en zijn daarom vederlicht. In de tentoonstelling zijn onder andere prachtige glazen cosmeticaflesjes te zien in de vorm van een vogeltje. In deze vogeltjes werd make-up in poedervorm verkocht.
Het museum beheert de rijkste collectie Romeins glas in Nederland. Deze collectie vindt zijn oorsprong bij de stichting van het museum in 1818. Tot in de twintigste eeuw werd de collectie voornamelijk aangevuld door schenkingen, erfenissen en gerichte aankopen. Zo besloot de Friese verzamelaar Anne Tjibbes van der Meulen tijdens zijn bezoek aan het museum in 1932 zijn glascollectie te schenken. Deze collectie vertegenwoordigt alle productiemethoden van glas uit de oudheid en werd in 1934 als legaat aan de museumcollectie toegevoegd. Daarnaast is een groot deel van de Nederlandse glascollectie afkomstig uit regulieren opgravingen die het museum ondernam.
Normaal gesproken is een groot deel van de glascollectie in de depots te vinden, waar het zorgvuldig wordt bewaard en bestudeerd. Zo’n dertien jaar geleden werd de collectie voor het voetlicht gebracht in de tentoonstelling Schitterend glas (2006-2007). Toen werden zo’n 450 voorwerpen geselecteerd die in het oog sprongen door hun schoonheid in kleur, vorm en detaillering. Het oudste voorwerp dat toen te zien was, was een Egyptisch cosmeticaflesje uit 1400 voor Christus. Anders dan toen toont de tentoonstelling Glas de juweeltjes uit de RMO-verzameling samen met mooie bruiklenen en wordt glaswerk uit alle verzamelgebieden van het museum getoond. Zo is bijvoorbeeld Romeins glas te zien naast armbanden uit de Europese ijzertijd. Verder zijn er een aantal van de vroegste glazen voorwerpen uit het oude Egypte te zien, zoals cosmeticaflessen en amuletten, maar ook diverse sieraden, gemmen, speelstenen, Grieks glas, bijzondere Merovingische bekers en enkele vroeg-islamitische glazen.
De tentoonstelling is een esthetisch hoogstandje waarin bezoekers kunnen genieten van een ruime selectie van het mooiste glas uit de museumcollectie, onder andere afkomstig uit Egypte, de Klassieke wereld en Nederland.
Vera Weterings
De tentoonstelling Glas – het mooiste glas uit onze collectie is nog tot en met 1 september 2019 te bekijken in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.