In de expositie Kadınlar: godinnen – harem – macht in Museum TwentseWelle maakt de bezoeker een reis door de Turkse regio aan de hand van inspirerende verhalen van vrouwen uit de geschiedenis van Anatolië. Emilie Haspels (1894-1980) heeft naam gemaakt in Turkije.

Zij was een archeologe die promoveerde op onderzoek naar Grieks keramiek met het onderwerp Attische zwartfigurige ‘lekythen’. Een maand na haar promotie in 1935 werd ze benoemd tot hoogleraar in de klassieke archeologie en kunstgeschiedenis der Oudheid aan de Universiteit van Amsterdam. In 1960 werd ze benoemd tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en van het Institute for Advanced Study in Princeton. In 1965 ging Emilie Haspels met emeritaat en ontving ze de onderscheiding van Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Het proefschrift van Emilie Haspels is nog steeds een veel gebruikt handboek. Na haar dood werd zij geprezen om haar baanbrekende onderzoek en haar niet aflatende inspanningen en hartstocht voor de wetenschap.

Op uitnodiging van het Franse Archeologisch Instituut in Istanbul is Haspels tussen 1937 en 1939 leiding gaan geven aan een opgraving in de zogenaamde Midasstad (Yazilikaya). Tijdens de Tweede Wereldoorlog durfde Haspels niet terug te keren naar Nederland en werd ze bibliotheekassistente en lerares aan een Amerikaanse meisjesschool in Istanbul. Hierop volgde een onderwijsopdracht in de klassieke archeologie aan de universiteit van Istanbul. Omdat adequate leermiddelen op het gebied van Griekse keramiek daar ontbraken, schreef ze er een handboek over dat in 1946 door haar studente, Aşkidil Akarca, vertaald en uitgegeven werd. In die jaren werkte Haspels ook aan de uitwerking van de opgravingsvondsten uit de Midasstad. De resultaten werden gepubliceerd in het vierdelige La cité de Midas. Céramique et trouvailles diverses (1951-1952).

Emilie en andere inspirerende vrouwen uit de wereld van de wetenschap, cultuur, sport en het zakenleven staan centraal in de tentoonstelling Kadınlar: godinnen – harem – macht in Museum TwentseWelle. Kadınlar is Turks voor ‘vrouwen’. In de tentoonstelling wordt het rijke Turkse verleden verteld aan de hand van verhalen van inspirerende vrouwen en voorwerpen zoals muziekinstrumenten, iconen, schilderijen, textielvoorwerpen, sieraden en miniaturen.

Vera Weterings

De tentoonstelling Kadınlar: godinnen – harem – macht is tot en met 16 augustus 2015 in Museum TwentseWelle in Enschede te bezoeken.

Lees ook het lemma van Emilie Haspels in het Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland.