Recensent: Vera Weterings
De Grieken. Hoe een cultuur zich over de wereld verspreidde, Philip Matyszak
Athenaeum-Polak & Van Gennep, Amsterdam 2018
ISBN 9789025309039
Paperback, met illustraties in kleur, bilbiografie en register.
200 pagina’s
€ 21,99
De Grieken
Philip Matyszak biedt de lezer in dit boek een origineel perspectief op de Griekse samenleving. Matyszak behaalde zijn doctoraat in Romeinse geschiedenis aan het St. John’s College, Oxford. Daarnaast doceert hij Oude Geschiedenis aan het Madingley Hall Institute of Continuing Education van Cambridge University. Ook verschenen eerder van zijn hand verschillende boeken over de oudheid, waaronder Legionary. The Roman Soldier’s (Unofficial) Manual (2009) en Gladiator. The Roman Fighter’s (Unofficial) Manual (2011) en Het oude Rome voor vijf denarii per dag (2008). In zijn werken kiest Matyszak vaak voor een bijzondere vorm, dat doet hij in deze publicatie opnieuw. Waar andere classici vaak de Atheense democratie of het Spartaanse militarisme behandelen, geeft Matyszak de lezer een frisse kijk op wat het betekende om een Griek te zijn. Matyszak laat de lezer kennismaken met de Griekse beschaving buiten de grenzen van het huidige Griekenland door het verhaal te vertellen van de Grieken overzee, van het huidige India tot Spanje.
De oude Grieken strekten zich uit van de Zwarte zee en het Midden-Oosten tot uitlopers in de Himalaya. In zijn publicatie behandelt Matyszak bekende Grieken die zich buiten de landsgrenzen van Griekenland bevonden. In het boek behandelt Matyszak zo’n tweeduizend jaar geschiedenis, startend bij de prehistorische Griekse nederzettingen aan de oevers van de Zwarte Zee tot aan de val van de laatste grote Griekse stad in de middeleeuwen, het machtige Constantinopel. In zijn boek laat Matyszak zien dat deze brede benadering van de Griekse geschiedenis veel invloed heeft gehad op de ontwikkeling van de westerse beschaving, maar ook daarbuiten. Zo behandelt Matyszak in deze publicatie onder meer hoe de Griekse beschaving in Klein-Azië en het Midden-Oosten nauwelijks beïnvloed werd door de komst van de Romeinen en dat het Byzantijnse Rijk in de lange periode na de Romeinen in vrijwel alle opzichten terugkeerde naar zijn Griekse wortels.
Matyszak laat in zijn publicatie zien dat Grieks-zijn nooit heeft betekend dat je op het Griekse vasteland geboren moest zijn of er moest wonen. Talloze Griekse schrijvers, uitvinders, filosofen zijn er niet geboren of hebben er meestentijds niet gewoon, terwijl hun Grieksheid nimmer in twijfel is getrokken, denk hierbij aan bekende historische figuren zoals Sappho van Lesbos, Archimedes uit het Italiaanse Syracuse, Herodotus uit Klein-Azië en Pythagoras die het grootste deel van zijn leven in Zuid-Italië doorbracht. Zo leert de lezer in dit boek dat de definitie Griek niet eenduidig is. De geschiedenis die Matyszak voor het voetlicht brengt maakt duidelijk dat er vele verschillende vormen van Grieks waren. Al met al maakt dat dit boek tot een interessante en originele kennismaking met de Griekse geschiedenis.
Vera Weterings
Gedurende de Week van de Klassieken plaatst Hereditas Nexus extra blogs en boekrecensies over de Oudheid.