Recensent: Vera Weterings
Glas in het Rijksmuseum van Oudheden onder redactie van Jill van der Sterren-Hendriks en Ruurd Binnert Halbertsma
Rijksmuseum van Oudheden, Leiden 2019
ISBN 978 90 712013 7 0
Paperback, met illustraties in kleur en zwart-wit en verder lezen.
80 pagina’s
€ 9,95
Glas in het Rijksmuseum van Oudheden
Het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden beheert de rijkste collectie Romeins glas in Nederland. In de tentoonstelling Glas! en bijbehorende publicatie worden de hoogtepunten uit de glascollectie van het museum voor het voetlicht gebracht. Het gaat hierbij niet alleen om de Romeinse glazen voorwerpen, maar ook die uit andere culturen, denk bijvoorbeeld aan Merovingische bekers, Griekse parfumflesjes en drinkkommen en glazen armbanden uit de prehistorie.
De publicatie start met een korte geschiedenis van de glascollectie van het Rijksmuseum van Oudheden. Zo wordt verteld over de totstandkoming van de drie grote glasverzamelingen die het museum beheert. Aan het einde van de negentiende en begin van de twintigste eeuw werd veel glas aan de museumcollectie toegevoegd dankzij de handelscontacten met de Libanese handelaar Jean Farah. De collectie werd sterk vergroot met de aankopen van Jean Farah en het legaat van Paulus Adriaan van Gildemeester waarmee het museum de glascollectie van Rutgers van der Loeff kon aankopen. Een andere bijzondere toevoeging was de collectie van Anne Tjibbes van der Meulen. Deze Friese verzamelaar legde een glascollectie aan die een goed beeld geeft van de verschillende glasproductietechnieken uit de oudheid. Van der Meulen was enthousiast over de glascollectie van het museum en de aandacht die de verzameling in het museum kreeg. Daarom besloot hij zijn collectie aan het RMO na te laten.
Na deze beknopte geschiedenis worden de diverse glazen objecten per periode behandeld. Hierbij is uitgebreid aandacht voor het Romeinse glas, zoals bijvoorbeeld de dadelvormige parfumflesjes die behoren tot de vroegste voorbeelden van in een vorm geblazen glaswerk. Vermoedelijk werd in deze flesjes een dadelproduct bewaard zoals zoete olie. Dadels waren favoriete cadeautjes bij het Romeins nieuwjaar en werden gegeven om een goede wens over te brengen; dat het nieuwe jaar net zo zoet moge worden als een dadel.
Naast dadels kom je tussen de glascollectie nog meer zuidvruchten tegen, zoals de granaatappel. Vanwege het grote aantal zaden stond de granaatappel symbool voor de vruchtbaarheid. Daarnaast was de vrucht verbonden aan de symboliek van leven en dood en werd deze vaak meegegeven in het graf. Ander glaswerk voor graven uit de collectie zijn bijvoorbeeld glazen ogen van een mummiekist, kralen en amuletten.
De tentoonstelling is een esthetisch hoogstandje waarin bezoekers kunnen genieten van een ruime selectie van het mooiste glas uit de museumcollectie, onder andere afkomstig uit Egypte, de Klassieke wereld en Nederland. De publicatie is net als de tentoonstelling een lust voor het oog met de rijke illustraties en interessante wetenswaardigheden.
Vera Weterings
De tentoonstelling Glas – het mooiste glas uit onze collectie is nog tot en met 1 september 2019 te bekijken in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.