Torens en kerken bepalen het aanzien van Brabant. Vanuit elke positie in stad, dorp of buitengebied rijzen ze op en vertellen ze het woordeloze verhaal van hun geschiedenis, van de historie van de gemeenschap die ze ooit heeft gerealiseerd. Deze gebouwen zijn de krachtigste materiële uitingen van de Brabantse identiteit. In vervlogen tijden zijn ze met bloed, zweet en tranen gebouwd voor de eredienst, maar door de ontkerkelijking verliezen veel kerken hun religieuze betekenis.

Binnen tien jaar zullen naar verwachting ongeveer tweehonderdvijftig van de vierhonderd kerken in Brabant hun religieuze functie verliezen. Er zijn niet veel mensen die weten hoe ze behoud van deze gebouwen aan moeten pakken. Er is weinig geld. Er is weinig expertise. Het herbestemmen van kerken is een van de grootste culturele vraagstukken van Brabant, een probleem dat bovendien in korte tijd moet worden opgelost. Aan de eredienst onttrokken kerken kunnen niet lang leeg blijven staan omdat ze dan verloederen. Dát, én de leegstand stuit tegen de borst van de gemeenschappen waar de kerken en de torens sinds vele generaties tot de vaste waarden behoren. Maar die herontwikkeling biedt ook kansen.

Stichting De Brabantse Hoeders organiseert aanstaande zondag, 26 november, een Open Kerkendag. Met dit evenement willen zij alle Brabanders kennis laten nemen van het grote culturele belang van de kerken en hen mee laten denken over de toekomst ervan. Stichting De Brabants Hoeders staat in de organisatie van de dag niet alleen, er wordt samengewerkt met het bisdom ‘s-Hertogenbosch, het bisdom Breda, de Protestantse Kerk in Nederland, de provincie Noord-Brabant, Erfgoed Brabant en Stichting Open Monumentendag.

Tijdens de Open Kerkendag wordt niet alleen de kerk geopend voor bezoek, er worden ook tal van activiteiten georganiseerd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan rondleidingen, tentoonstellingen, muziekopvoeringen en kerkgesprekken: van tentoonstellingen over kerkschatten tot orgel- en beiaardconcerten en van kookles over de Bijbelse keuken tot ballet, voordrachten en theater. Kortom, voor ieder wat wils.

Vera Weterings

Meer informatie over Open Kerkendag is te vinden op de website Open Kerken Brabant.
Geïnteresseerd in het Nederlands religieus erfgoed? Lees ook de blog Het Grootste Museum van Nederland is open.