Nacht van de Romeinen 2018

Party like it’s 99 A.D.!

Zo schreef ik een aantal dagen geleden in een blog waarin ik tien activiteiten tijdens de Romeinenweek tipte. De eerste tip ging over de allereerste editie van de Nacht van de Romeinen. Dit feest vond afgelopen zaterdag, 28 april, plaats in Museum Het Valkhof in Nijmegen. Tijdens dit Romeinse feestje deed het museum haar deuren open en verraste het bezoekers met een avond vol theater, muziek, kunst, cabaret, mode, graffiti, games en veel meer. De redactie van Hereditas Nexus was erbij en brengt verslag uit.

De avond ging van start met een bacchanaal waarbij historisch kookatelier Eet!Verleden de gasten tijdens het aanliggen liet genieten van een drie-gangenmenu met recepten uit de oudheid omlijst met smeuïge verhalen over de Romeinse eetgewoontes door hoogleraar Kim Beerden van de Universiteit Leiden en Stephan Mols van de Radboud Universiteit. Niet alleen tijdens het bacchanaal waren deze intellectuelen aanwezig, ook in de voor de nacht omgedoopte Trajanuszaal waren mini-colleges te vinden. Zo vertelde Kim Beerden daar over de rovers en inbrekers uit de Romeinse tijd.

Tijdens haar lezing ging Beerden in op het feit dat men in de Romeinse tijd in de nachtelijke uurtjes op straat een gemakkelijke prooi was voor overvallers. Er was immers bijna geen straatverlichting en weinig sociale controle omdat men over het algemeen niet in het donker de straat op ging. Verdwijningen door rovers kwamen veel voor, zo zijn er citaten van Livius over bekend, maar is ook op grafinscripties regelmatig terug te vinden dat de overledenen zijn vermoord door rovers. Winkels die een grote opening hadden werden ’s nachts goed beveiligd met planken en eventueel een slaaf of waakhond die boven of in de winkel sliep. De waakhond komt ook regelmatig terug op vloermozaïeken en wordt ook genoemd in het verhaal over Trimalchio’s diner. Naast dit soort oplossingen kenden de Romeinen ook al sloten en gebruikten ze licht om inbrekers af te schrikken. Mocht er dan toch een misdaad plaatsvinden, dan werden de inbrekers die ’s nachts te werk gingen harder gestraft dan zij die overdag probeerden in te breken.

Een andere spreker was Vincent Hunink die– hoe toepasselijk die avond – inging op het decadente Romeinse banket, hij nam daarvoor als voorbeeld het diner van Trimalchio dat hij vorig jaar ook vertaalde. Ook waren er presentaties van Marenne Zandstra, Erika Manders en Stephan Mols over onderwerpen variërend van het Romeinse leger tot keizer Trajanus.

Even bijkomen van alle intellectuele bagage? Dat kon in een ware Romeinse taverne onder het genot van pullen bier en kelken wijnen. Ook was er ter ere van de nominatie van de Romeinse limes voor de Werelderfgoedlijst van UNESCO in 2020 een speciale wodka-limes bar met cocktails. En alsof dat nog niet genoeg was kon je ook dobbelen met een Romeinse soldaat of dansen op de muzikale deuntjes van DJ Bacchus Pirelli.

Ook was er net als tijdens de Dag van de Haagse geschiedenis RoMeincraft aanwezig, hierbij konden bezoekers aan de slag in de game Minecraft om samen te bouwen aan een Romeins fort van de Romeinse Limes. Een andere bekende activiteit was de ArcheoHotspot die ook bij NIGVM PVLLVM te vinden was tijdens de opening van de Romeinenweek.

Verder konden bezoekers zelf een les krijgskunst nemen bij de Gladiatorenschool van Familia Gladiatoria Vulpina of simpelweg genieten van een demonstratie van geoefende gladiatoren. Romeinse strijdlustigen waren ook te vinden in de legertent op de eerste etage van het museum. Hier bespraken legioensoldaten samen de complexe Romeinse politiek, leger strategieën en communicatiemiddelen om een tweede Bataafse Opstand te voorkomen.

Een hoogtepunt van de avond was de voorstelling van het theatercollectief De Mooie Meisjes dat De Smart van Bacchus speelde in de taberna. Dit was een zelfgeschreven mythe over Bacchus, de wijngod, die met de machtige Apollo de strijd aanging om de mooie Viritia. Twee onsterfelijke goden, twistend om een wonderschoon sterfelijk meisje. Op een verrassende en meeslepende wijze brachten zij de klassieke mythologie tot leven.

Tot slot heb ik ook genoten in de Romeinse schoonheidssalon waar je samen met een rijke Romeinse dame opgetut kon worden. Ik koos voor een authentiek kapsel à la Faustina de Jongere, met bijbehorende make-up en parfum, gebaseerd op tweeduizend jaar oude recepten. Kortom, er was die avond zo veel te beleven dat je als bezoeker een keuze moest maken uit het gevarieerde programma. Zo werden er ook workshops Romeins modeltekenen gegeven, kon je aan de slag met een meester-steenhakker en was er een talkshow over de toekomst van de Romeinse geschiedenis in Gelderland. Kortom, de eerste Nacht van de Romeinen was een gezellig Romeins feest voor jong en oud en is zeker voor herhaling vatbaar!

Vera Weterings

Hereditas Nexus zal gedurende de week extra recensies en blogs over de Romeinen publiceren. Houd de website in de gaten!