Recensent: Vera Weterings
Cyprus. Eiland in beweging onder redactie van Ruurd Binnert Halbertsma en Despina Pilides
Sidestone Press i.s.m. Rijksmuseum van Oudheden, Leiden 2019
ISBN 9789088908545
Gebonden met illustraties in kleur en zwart-wit, kaarten, plaatsnamen transcriptie en lijst van aanbevolen literatuur
136 pagina’s
€ 19,95
Cyprus. Eiland in beweging
Aphrodite staat bekend als godin van de liefde, voor Cyprus is ze altijd de godin van de beweging geweest. Aphrodite zou het graan, de druiventrossen en de rozen op Cyprus laten bloeien. Zij maakte met landbouw en de winning van mineralen het eiland rijk. De verhandelde goederen beschermde ze op zee. Ook beschermde ze kinderen. Kortom ze was voor Cyprus een machtige oergodin. Naarmate het eiland steeds meer invloed kreeg van andere culturen namen steeds meer nieuwe goden en godinnen taken van Aphrodite over, maar haar belangrijke positie op Cyprus heeft ze altijd gehouden. Met dat idee is ook het thema voor de tentoonstelling in het Rijksmuseum van Oudheden en gelijknamige publicatie van Sidestonde Press Cyprus – eiland in beweging ontstaan.
Als schakel tussen oost en west vervult Cyprus voor het Rijksmuseum van Oudheden een centrale rol. Alle mediterrane verzamelgebieden van het museum komen op Cyprus samen; het oude Nabije Oosten, Egypte, het oude Griekenland en het Romeinse Rijk. De tentoonstelling en publicatie tonen de hoogtepunten van de verschillende culturen die op Cyprus hebben gebloeid. In de tentoonstelling zijn bijna vierhonderd archeologische stukken uit Cyprus te bewonderen waarvan maar liefst driehonderd archeologische topstukken uit de nationale collecties van Cyprus; van Aphrodite-beelden tot gouden sieraden uit het Nabije Oosten en Egypte en van fantasierijk aardewerk met levendige dierfiguren en bonte mozaïeken tot versierde bronzen ketels en wapens.
In de tentoonstellingspublicatie is ruime aandacht voor de vele topstukken die in de tentoonstelling te zien zijn, daarnaast krijgt de lezer een chronologische geschiedenisles van de Cyprische cultuurhistorie. Cyprus speelde een centrale rol in de geschiedenis van het oostelijke mediterrane bekken. Hoewel het eiland betrekkelijk klein is, was het eeuwen geleden buitengewoon belangrijk voor grote culturele en economische ontwikkelingen. Zo speelde Cyprus een belangrijke rol in de verspreiding van landbouw over Europa, de zeevaart, het maritieme handelsverkeer en de specialisatie van ambachten zoals de bewerking van koper. Als dynamisch middelpunt van handel en ontmoetingen heeft de voortdurende uitwisseling van producten en ideeën Cyprus een rijke, gevarieerde en opvallend eigen cultuur gebracht.
In het boek zijn niet alleen verhalen te vinden over de topstukken van de Cyprische beschaving, maar wordt de lezer ook meegenomen door de geschiedenis van het eiland; van het neolithicum tot de komst van het christendom in Byzantijns Cyprus. Tot slot is er apart aandacht voor de geschiedenis van het Cyprus Museum, de archeologie op het eiland en de ontwikkeling van de collectie Cypriotische oudheden in Leiden.
Kortom, in zowel de tentoonstelling als de bijbehorende publicatie staan de culturele dynamiek en archeologische rijkdom van het eiland Cyprus centraal. De vele illustraties in het boek verbeelden de prachtige objecten die in de tentoonstelling te zien zijn, hoe de tuinen er uit hebben gezien en brengen de tentoonstelling als het ware op papier. Zodat je als lezer thuis kunt nagenieten. Cyprus. Eiland in beweging is zeer toegankelijk geschreven en biedt een beknopte introductie in de Cyprische cultuurgeschiedenis. Liefhebbers van antieke geschiedenis zullen het met mij eens zijn dat dit boek recht doet aan de mooie tentoonstelling die in het Rijksmuseum van Oudheden te zien is. Daarbij blijft het boek ook na de tentoonstelling zeer leesbaar en informatief als introductie op de rijke geschiedenis van het eiland Cyprus.
Vera Weterings
De tentoonstelling Cyprus. Eiland in beweging is nog tot en met 15 maart 2020 te bezoeken in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.