Iconische berg in beeld

IMG_0258

De berg Fuji is met zijn 3.776 meter de hoogste berg van Japan en het meest dominante landschappelijke element van het land. Door de eeuwen heen hebben schrijvers, dichters, schilders, prentkunstenaars en fotografen Fuji in beeld gebracht. Dit zorgt telkens voor andere verbeeldingen. Het uitzicht op Fuji is immers nooit hetzelfde, de aanblik verandert van dag tot dag en van seizoen tot seizoen.

IMG_0245
Een nieuwe Fuji in Meguro van Utagawa Hiroshige (1857)

Het is niet verwonderlijk dat de berg Japanners altijd al intrigeerde. In de oerreligie van Japan, het shintoïsme, worden bergen namelijk gezien als heilige plaatsen. In de Edo-periode (1603-1868) nam de verering van de berg steeds grotere vormen aan en ontstonden er speciale Fuji-genootschappen. De leden van deze genootschappen beklommen tussen juni en eind augustus de berg. Vrouwen mochten tot 1868 de Fuji niet tot de top beklimmen. Voor hen waren er – net als voor hen die minder goed te been waren –mini-Fuji’s. De eerste mini-Fuji werd in 1779 in Edo aangelegd, dergelijke heuvels werden aangelegd in de vorm van de Fuji en waren soms enkele tientallen meters hoog. Op het kunstwerk Een nieuwe Fuji in Meguro van Utagawa Hiroshige is zo’n mini-Fuji te zien. Deze werd in 1819 aangelegd en heeft tot 1965 bestaan.

Op dit moment is in Japanmuseum SieboldHuis in Leiden de tentoonstelling Fuji. Iconische berg in beeld te zien. In deze tentoonstelling wordt een veelzijdige blik op de heilige vulkaan gegeven aan de hand van meer dan 140 werken. Topstukken van de grote prentkunstmeesters Katsushika Hokusai (1760-1849) en Utagawa Hiroshige (1797-1858) staan in deze tentoonstelling centraal. Zowel Hokusai als Hiroshige maakte een serie van ‘36 gezichten op de berg Fuji’. Hokusai maakte als eerste een serie over de berg Fuji. De vijftien mooiste werken uit de serie zijn in het eerste deel van de tentoonstelling te zien. In het tweede deel van de tentoonstelling staan negentien prenten uit de serie ‘36 gezichten op de berg Fuji’ van Hiroshige centraal.

IMG_0255
De Man’nen-brug in Fukagawa van Utagawa Hiroshige (1857)

De tentoonstelling in het SieboldHuis laat niet alleen de prachtige werken met daarop Fuji zien, maar biedt ook context bij de werken. Daarbij wordt aandacht besteed aan de veranderende prentkunst door de eeuwen heen, zoals bijvoorbeeld de uki-e. In deze perspectiefprenten wordt een overdreven Europees éénpuntsperspectief gehanteerd. Op de werken in de tentoonstelling is Fuji soms prominent in beeld en soms slechts in de verte te zien. Deze laatste werken laten de bezoeker kennismaken met de bijzondere Japanse cultuur. Neem bijvoorbeeld het werk De Man’nen-brug in Fukagawa van Utagawa Hiroshige. Op dit werk zien we een schildpad in beeld hangen, met daarachter een brug en in de verte Fuji. Mensen kochten op deze brug schildpadden om die vervolgens beneden in de rivier vrij te laten. Het bevrijden van een schildpad staat namelijk symbool voor lang leven en het bevrijden zou voorspoed brengen en voor een gelukkig en lang leven van de bevrijder zorgen.

Momenteel is het eerst deel van de tentoonstelling Fuji. Iconische berg in beeld te zien waarbij veel aandacht uit gaat naar Hokusai. De werken die op de tentoonstelling getoond worden, zijn adembenemend mooi, ik kijk dan ook uit naar het tweede deel dat waarschijnlijk niet onder zal doen voor het eerste deel.

Vera Weterings

Het eerste deel van de tentoonstelling Fuji. Iconische berg in beeld met speciale aandacht voor de werken van Hokusai is te zien tot en met 24 januari 2016. Het tweede deel met speciale aandacht voor de werken van Hiroshige is te bewonderen van 26 januari tot en met 27 maart 2016 in Japanmuseum SieboldHuis in Leiden.

 

One thought on “Iconische berg in beeld

  1. Pingback:

Comments are closed.