Mantgum

Het pittoreske Friese dorp Mantgum komt in bronnen voor het eerst voor in 1329 en wordt dan nog Mantiga-heem genoemd, oftewel het hiem of erf van de Mantinga’s. Het dorp Mantgum was de hoofdplaats van de voormalige gemeente Baarderadeel en trok veel renteniers. De neoclassicistische rentenierswoningen zijn er in allerlei soorten en maten, allen met ruime tuinen met dikwijls monumentaal geboomte. Eén tuin in het dorp springt eruit, dat is de Vlaskamp-tuin.

Gerrit Vlaskamp (1834-1906) was een Nederlandse tuinarchitect die vooral tuinen en parken in de provincies Groningen en Friesland ontwierp. Vlaskamp was een kind van zijn tijd en ontwierp in de toentertijd modieuze landschapsstijl waarbij de nadruk lag op de vormgeving en beplanting in plaats van de symbolische betekenis. Alles in zijn tuin beweegt, alles stroomt of golft en geen enkele lijn is recht en geen grasmat ligt horizontaal. Alles, maar dan ook alles, heeft een organische ronde vorm. Vlaskamp wordt ook wel gezien als de opvolger van landschapsarchitect Lucas Pieters Roodbaard. Hij begon als tuinarchitect, pas later in zijn leven ontwierp hij ook parken. Hij hield erg van kleurtegenstellingen en nieuwe, exotische planten. De tuin in ‘Engelse landschapsstijl’ die in Mantgum is nog compleet met prieeltje en een vijver.

Vlaskamp werkte in de tweede helft van de negentiende eeuw aan diverse tuinen en parken in Noord-Nederland. Zijn opdrachtgevers waren de adel, het patriciaat, kerkvoogdijen en de rijk geworden boerenstand. Rond 1900 werd de landschapsstijl als hopeloos ouderwets ervaren. Veel tuinen werden ontruimd of aangepast aan de smaak van de tijd. In Leeuwarden is bij het Sint Anthony Gasthuis nog een Vlaskamptuin te bezoeken.

Vera Weterings

Nieuwsgierig naar de Vlaskamptuin in Leeuwarden? Lees ook de blog 'Verborgen parel in Leeuwarden'.