De twaalfde Week van de Klassieken vindt plaats van 4 tot en met 14 april 2018. Het thema is ‘’van heinde en verre: migratie in de klassieke wereld’. Rond dit thema zijn er lezingen, rondleidingen, voorstellingen met theater en poëzie, boekpresentaties, wedstrijden en debatten in het hele land. Die gaan over migratie ten tijde van de Grieken en Romeinen: van mensen die van de ene naar de andere plek verhuisden tot migratie van kennis, handelswaar en cultuur naar de verste uithoeken van de wereld.

Moderne discussies over migratie roepen vaak ook historische vragen op, en daarom gaat de Week van de Klassieken ook over de actualiteit. Zo komt in de activiteiten de vergelijking met migratiestromen en migranten vandaag de dag aan bod, en wordt ook de rol van archeologie in actuele discussies over migratie belicht. Diverse partners organiseren door het hele land een keur aan interessante activiteiten voor een brede doelgroep. Hieronder zeven tips van de redactie. Uitgebreide informatie en andere activiteiten zijn te vinden op de website van de Week van de Klassieken.

1. Themaboekje

Zoals elk jaar verschijnt tijdens de Week van de Klassieken een boek binnen het thema van de week, dit keer is dat migratie, oftewel het verschijnsel dat mensen met een bepaalde identiteit elders gaan wonen bij mensen met een andere identiteit. Het is een actueel thema aangezien de Nationale Archeologiedagen vorig jaar hetzelfde thema centraal stelden en de Romeinweek vorig jaar als onderwerp mobiliteit kozen. Het boekje Wahibre-em-achet en andere Grieken. Landverhuizers in de Oudheid is het themaboekje van de Week van de Klassieken en sluit het aan bij het thema migratie waarbij Jona Lendering niet alleen aandacht heeft voor vluchtelingen, kolonisten, soldaten en nomaden, maar ook voor wat de oudheidkunde tot een wetenschap maakt en waarom zij een zinvolle bijdrage levert aan onze cultuur. Deze aanpak past bij Jona Lendering (1964) die zich als historicus niet alleen richt op de Oudheid, maar ook op de informatieoverdracht van wetenschappelijke kennis naar het grote publiek.

2. Opening

De Week van de Klassieken trapt af op 4 april met een duo-presentatie van historicus Jona Lendering en wetenschapsjournalist Marcel Hulspas in het Rijksmuseum van Oudheden. Zij presenteren hun nieuwe boeken met korte voordrachten en wederzijdse interviews. Lenderings boekje Wahibre-em-achet en andere Grieken, is het themaboekje van de Week van de Klassieken 2019. Zoals hierboven al werd aangestipt behandelt dit boekje niet zozeer de migranten zelf als wel de manieren waarop we hen, zowel historisch als archeologisch, kunnen herkennen. Hulspas spreekt over zijn boek Uit de diepten van de hel dat recent verscheen bij uitgeverij Athenaeum, over een cruciale periode in de wereldgeschiedenis: de abrupte ineenstorting van het Byzantijnse rijk en de opkomst van de islam. Diezelfde avond vindt in het Rijksmuseum van Oudheden de legendarische Ken-uw-Klassieken pubquiz plaats.

3. Epische reizen in literatuur en muziek

Binnen het thema van de Week van de Klassieken ‘van heinde en verre: migratie in de klassieke wereld’ kan een avond over epische reizen in de Oudheid haast niet ontbreken. Zo staat woensdagavond 10 april bij het Rijksmuseum van Oudheden in het teken van Gilgamesj, Odysseus en Aeneas, misschien wel de beroemdste reizigers in de wereldliteratuur. Naast inleidingen en spannende verhalen over deze beroemde reizigers uit de wereldliteratuur is er ook aandacht voor muzikale interpretaties en poëzie.

4. Nubië. Land van de zwarte farao’s

In het Drents Museum is momenteel de archeologische blockbustertentoonstelling Nubië. Land van de zwarte farao’s te zien. Hoewel Egypte als land met farao’s wordt geassocieerd, woonden ten zuiden van Egypte ook farao’s die de macht van de Egyptenaren evenaarden. Lange tijd werd Nubië voorgesteld als kolonie van Egypte, maar in deze tentoonstelling doet het Drents Museum eer aan de Afrikaanse grootmacht en haar rijke cultuur. Aan de hand van indrukwekkende schatten uit de periode van 2400 voor Christus tot 350 na Christus komt het verhaal van de haat-liefde verhouding tussen het oude Egypte en de Nubische koninkrijken tot leven. In de tentoonstelling is vooral aandacht voor de periode tussen 750 en 664 voor Christus toen de Nubiërs Egypte veroverden en de Zwarte Farao’s van Nubië over het Egyptische Rijk regeerden. De Zwarte Farao’s zorgden in deze periode voor een culturele vernieuwing in Nubië en Egypte. De tentoonstelling is te zien tot en met 5 mei 2019.

5. Van Troje tot traditie

Stichting Zenobia organiseert in samenwerking met het Rijksmuseum van Oudheden op donderdag 11 april een avondsymposium over het voortleven van Troje in drie verschillende cultuurgebieden. Ivo Wolsing van de Radboud Universiteit Nijmegen spreekt over Troje in middeleeuws Frankrijk, dr. Baukje van den Berg van de Österreichische Akademie der Wissenschaften belicht de stad vanuit Byzantijns perspectief en dr. Gunay Uslu van de Universiteit van Amsterdam sluit de avond af met een lezing over Troje en Homerus in Osmaans Turkije.

6. Migratie van macht in Europa

In het Allard Pierson in Amsterdam wordt op vrijdagmiddag het thema macht behandeld. Tijdens deze lezing gaan historicus Raphael Hunsucker en econoom Victor Broers met elkaar in gesprek over de verschuiving van machtscentra, vanaf de Klassieke Oudheid tot nu. Centraal staan de vragen: hoe ontstaan machtscentra, wat is hun betekenis en hoe ontwikkelen zij zich?

7. De Historiën van Herodotus

Vlak voor aanvang van de Week van de Klassieken verscheen bij uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep een nieuwe vertaling van Herodotus’ Historiën door Wolther Kassies. Op vrijdagavond 5 april 2019 staat deze nieuwe vertaling centraal in het Rijksmuseum van Oudheden.

Daarnaast is er nog veel meer te beleven. Het Rijksmuseum van Oudheden is ook podium voor verteltheater en speedrondleidingen in de weekenden. Er zijn rondleidingen en lezingen over het Latijn tijdens de Dies Latinus (11 april) en de Homerusprijs wordt uitgereikt voor het boek dat het beste een brug slaat tussen de Klassieke Oudheid en het heden (13 april). Verder zijn er vertaalwedstrijden Grieks en Latijn tijdens de Klassieke Olympiaden (6 april), speelt theater Aluin ‘De Odyssee’ van Homerus (7 april) en op zaterdag 13 en zondag 14 april lopen er in het museum zelfs Romeinen rond. Ook het Allard Pierson haakt in op de actualiteit, en nodigt nieuwkomers in Amsterdam uit om de archeologische collecties beter te leren kennen en bij de objecten in het museum een persoonlijk verhaal te delen. De uitkomst van dit project wordt op zondag 7 april gepresenteerd. Gedurende de Week van de Klassieken zijn er diverse lezingen en is er in de museumhal een vrij toegankelijke mini-tentoonstelling met tekeningen, foto’s en beeldhouwwerken die cursisten van het cultureel studentencentrum (CREA, Universiteit van Amsterdam) maakten. Kortom, geniet van de vele activiteiten tijdens deze jubileumeditie van de Week van de Klassieken!

Vera Weterings

Gedurende de Week van de Klassieken plaatst Hereditas Nexus extra blogs en boekrecensies over de Oudheid.